süt, yoğurt

 


Bugün  hapşuruk, burun akıntısı ve gözlerde kaşıntı yakınması ile başvuran bir hasta;
"Ben gıda mühenedisiyim, mandırada çalışıyorum. Sürekli soğuk ortamda üşüttüm herhalde" deyince kendisine UHT kutu sütlerdeki antibiyotik meselesini sordum.
"Doğru, UHT kutu sütlerde antibiyotik var. Mecburen oluyor çünkü çiftçi antibiyotiği bol bol kullanıyor, sütü almışsın. Antibiyotikli sütten yoğurt olmaz, peynir olmaz mecburen basıyorsun UHT kutu süte." dedi
"Ee, nasıl antibiyotiksiz süt içebiliriz?" diye sordum

"Pastörize süt için. Pastörize sütte antibiyotik bulunmaz. Antibiyotik Ph'ı düşürdüğünden süt dayanmıyor çabuk kesiliyor" dedi ve ekledi  "Süt ürünlerinde numara çoktur. En kötü süt peynir yapılır, sonra sırasıyla UHT kutu süt,  yoğurt ve en iyisi pastörize sütte kullanılır. Geçende bir arkadaşımla iddiaya girdik, piyasada satılan keçi sütlerinden bir markayı analiz ettik, içinde % 10 keçi sütü çıkmadı" dedi
"Nasıl tahmin ettiniz içinde keçi sütü olmadığını?" diye sordum
"E tadı farklı oluyor, ben arada içtiğimden biliyorum" dedi
"Foça yoğurdu  nasıl buluyorsunuz?" dedim
"Onlar kooperatif olduğundan  fazla kara ihtiyaçları yok. Kapasitemi arttırayım, büyüyeyim dertleri de yok. Hep aynı kalitede yapıyor; eskiden beri 70 ton üretiyor, bırakıyor. Dışardan süt almayınca kaliteyi korumak kolay" dedi


Kendisine allerjik rinit tanısı koyup yakınmalarının üşütmekten değil allerjiden kaynaklandığını söyleyince;
"Neye karşı allerjim var acaba?" diye sordu

"Henüz çiçek tozları çıkmadı ama son yıllarda yılın her mevsiminde allerji yakınması ile başvuran hasta sayısı katlanarak arttı. Okuduğum bir kitaba göre bunun GDO lu mısırdan elde edilen mısır şurubunun tüketiminin artmasına bağlı olabileceğini düşünüyorum. Zira piyasada satılan gazlı içeceklerden dondurmaya, çikolatadan baklavaya her üründe istisnasız kullanılıyor. " dedim, hazır şekerli gıdaları tüketmekten kaçınmasını ve bahsettiğim kitabı okumasını önerdim .

endüstriyel radyoloji

Bugün ishal, bulantı ve eklem ağrıları yakınması ile gelen bir hastaya rapor ihtiyacı olup olmadığını anlamak için çalışıp çalışmadığını sordum.

“Makine mühendisiyim ama serbest denetleme işi yapıyorum” dedi

“Neyi denetliyorsunuz?” diye sordum

Pek çok teknik tabir sayarken arada ultrasonografik değerlendirme lafı geçince

“Ultrason mu dediniz?” diye araya girdim

“Evet, kaynak yapılan parçaların değerlendirilmesinde ultrasonografiyi kullanıyoruz” dedi

“Bizim tıbbi ultrasonografi aletlerini kullanmıyorsunuzdur herhalde, onlar metalden geçmez” dedim

“4 hertzlik ultrason aleti var, kalınlığı ayarlıyorsun, eko parçanın kalınlığında gidip geliyor.

Arada kaynamamış hava boşluğu ya da çapak varsa ses dalgası oradan dönüyor. Tabi her kaynağa yapılmıyor bu, özellikle hareketli, çalışan yük binen parçalara yapıyoruz, karar veremezsek röntgen çekiyoruz” dedi

“ Röntgen mi? Onu nasıl çekiyorsunuz?” diye hayretle sordum

“Yine endüstriyel aletler var” dedi

“Radyasyon güvenliğini nasıl sağlıyorsunuz dağda bayırda?” diye sordum

“Sabit laboratuarlar yer altında kurşunla kaplı oluyor. Arazide seyyar kurşun plaklar koyuyoruz, sahayı boşaltıyoruz, kimse kalmıyor. Bizim de yaka ve kalem dozimetrelerimiz var” dedi

“Çekimi uzaktan kumanada ile mi yapıyorsunuz?” diye sordum

 “Şimdi, domuzcuk denen bir kutu var, bunun içinde tungsten ve kobalt veta iridyum gibi gama ışını üreten radyoaktif  bir madde bulunur. 20 metre uzunluğunda spiralli bir kolu vardır. Uzağa gidip kolu çevirmeye başlayınca radyoaktif madde domuzcukan çıkar çekim yapan kameraya doğru yine bir hortumun içinde gider. Çekim yapılan süre boyunca kol çevrilir, bazen kalın parçalarda bu süre 5 dakikayı bulur. Sonra radyoaktif madde tekrar domuzcuğun içine çekilir ve tehlikesi kalmaz. Zaten çekimleri teknisyen yapıyor, ben filmleri değerlendiriyorum” dedi

“Yani siz endüstriyel radyologsunuz! Pes vallahi çok ilginç bir şey öğrendim" dedim ve bugünlerde böyle viral bir salgın olduğunu, istirahatle bir kaç gün içinde iyileşeceğini söyledim ve  sadece bulantısı çok olursa içmesi için Metoklopromid tb yazdım.

Fotoğraflar kadavralar ve iskeletler kullanarak x-ray fotoğrafları çeken  Nick Veasey'in

elmas'ın sahtesi nasıl anlaşılır

Dün akşam okuduğum bir Radyologun anılarından (Prof. Dr. Tuğrul Pırnar, Baba Oğul anıları) sahte elmasın nasıl ayırt edilebileceğini öğrendim.


Dr. Pırnar Amerika'da 1960'lı yıllarda ihtisas yaptığı günlerde Skopi cihazı ile tetkik edilen bir hanımın elindeki çok büyük elmas taşlı yüzük görüntüye girince röntgen görüntüsünü izleyen Radyolog:
 "Aman hanımefendiciğim ne kadar zevki seliminiz var, hakikaten o kadar şahane, hakikisinden ayrılamayacak bir taklit ki, ben de elmasınızı baştan hakiki sandım" demiş
Hanımefendinin reaksiyonu "Vay , o namussuz , o şerefsiz herif. Ben dönünce ona gününü gösteririrm" gibi bir sinir krizi olmuş. Meğer o yüzük hanımefendinin varlıklı eşinin ona ellinci evlilik yıldönümlerinde bir hayli böbürlenerek verdiği özel hediyeymiş. 
"Böylece birşey öğrenmiş oldum. Hakikaten saf (karbon 14) olan elmas röntgen ışınlarının tümünü geçirir, onu skopide veya filmde göremezsiniz.

Hanımefendinin örneğinde olduğu gibi bir opasite görüyorsanız o, çeşitli oranlarda suni elmasın içinde bulunan ve röntgen ışınlarını geçirmeyen kurşundur".


Dr. Tuğrul Pırnar ve babasının  nefis anıları yakında kitapçılarda olacak.

Çalışan kadın sayısı

Bugün Halk Sağlığı Uzmanı bir hastam, kendi aile hekimi olduğumu söyleyerek izin gününde tanışmaya geldi.
Kendisine hangi alanda çalıştığını sordum.
" İş sağlığının kalp sağlığı bölümünde, işteki stres faktörü üzerinde  çalışıyorum" dedi
"Mobbing falan gibi şeyler mi?" diye sordum
"Evet ama şimdilik ben ölçeklendirmedeyim. Stres kelimesi her kültürde farklı anlama geliyor. İşyerinde stres deyince bunun sağlıklı ölçülebilmesini sağlayacak modeller üzerinde çalışıyoruz. Örneğin bir modele göre iş yükünün yanı sıra işin niteliği de stresi yaratıyor. Kararları kendin alıyorsan stresin azalıyor, üstler ve varsa astlarla ilişkiler, azınlık ırklardan olma, yaşın az veya çok olması, kadın olmak bunlar hep stresi arttıran şeyler" dedi
"Kadınlar strese karşı daha mı toleranslı?" diye sordum

"Valla Türkiye genel geçer kalıpların çalışmadığı bir ülke, feodal ilişkiler işyerinde de çok belirleyici.
Madendeki işçilere maske taktırmaya çalışıyoruz, bize;
'Maskeyi boşverin de bize bir radyasyon izni ayarlasanız" diyorlar
'Ne yapacaksın radyasyon izni olsa ki?' diye sordum birisine
Tarlası varmış orda çalışacakmış.
Adam dünyadaki en ağır iş olan maden işçiliğini tarlasının yanında ek iş olarak yapıyor, ne denilebilir.
Kadınlar zaten çalışma yaşamında hiç yok. Türkiye'deki kadın nüfusunun % 70'i hiç çalışmamış, çalışmıyor, ve çalışmak gibi bir düşüncesi de yok, iş aramıyor. Gerçek anlamda  sadece %3 ü çalışıyor Türk kadınlarının" dedi




"Bu bana hiç inandırıcı bir rakam gibi gelmedi" dedim
"Dünya çapında kadın erkek arasındaki eşitsizlikleri inceleyen World Gap diye bir çalışma var. Bu çalışmaya göre Türkiye bu konuda 135 ülke arasında 122, yani Burkina Faso dahil aklınıza gelen neredeyse her ülke kadınların çalışması açısından bizden iyi durumda. Üstelik tüm dünyada bu makas, hizmet sektöründe kadınların tercih edilmesi, sanayide insan ağırlığının azalması gibi nedenlerle  kapanırken Türkiye'de açılmaya devam ediyor." dedi
"Güvenilir bir çalışma mı sizce, ben çevremde görüyorum kadınlar evde oturmuyor çalışıyor" dedim
"Rakamı açayım: Söylediğim gibi Türkiye'deki kadınların % 70'i çalışma fikrini taşımıyor. Kalan %30'un yarısı iş arıyor. Kalan % 15in % 12 si de genelde maaşsız olarak aile işlerinde ya da gündelikçilik gibi kayıtdışı şlerde çalışıyor ve Türkiye'deki gerçek anlamda kayıtlı, maaşlı çalışan kadın sayısı % 3'ü bile bulmuyor. Söylediğim % 3 en iyimser tahmin" dedi
"Listenin son sırasında hangi ülke  var?" diye sordum
"Yemen" dedi

çilingir

Bugün kayıt olmak için gelen bir hastanın nüfus cüzdanının epeyce eprimiş ve dağılmış olduğunu görünce

"Bu kimlik ne kadar eskimiş. Kimlik kontrollerinde sorun çıkmıyor mu?" diye sordum

"Bu yenilenmiş hali, eskisi daha fenaydı ama sorun çıkmıyor. Polisler beni tanır, ben çilingirim, baskına gidecekleri zaman beraber gidiyoruz, kapıları açıyorum. " dedi

"Kimlikleriniz neden bu kadar çabuk eskiyor?" dedim

"Film olmadığı zaman anahtarı arkasında unutulan kapıları açmakta kullanıyorum da ondan" dedi

"Nasıl açılıyor kapı kimlikle?" diye sordum

"Tam dilin olduğu yerden içeri sokuyorsun, bir yandan kapıyı kendine çekerken filmi ittire ittire dili kurtarıyorsun " dedi

"Ya kapı klitliyse?" dedim

"O zaman göbeği kırmak lazım. Boru anahtarıyla kanırtınca kırılır hemen sarı. Sonra tornavidayla kilidin dilini ileri ittirip, yeni göbek takıp açıyorsun. Gerçi ben açmıyorum artık, son seferinde polis çilingirlik belgemin olmadığını öğrenince 'Sen nasıl belgesiz kapı açıyorsun' diye kızdı" dedi

"Belge nasıl alınıyor, kötüye kullanmayacağım falan diye yemini mi var?" dedim

"Yok ya çilingirler odasına kaydoluyorsun, belge veriyorlar işte" dedi

suho meso

Bugün gözlerinde ağrı yakınması ile başvuran bir hastayı muayene ettikten sonra kaydını yaparken soyadının Zengin olduğunu görünce bu soyadının nerden geldiğini sordum.

"Kayınpederim Yugoslavya göçmeni. Eski zamanda ordan çok altınla gelmişler ama hepsi bitmiş. Burda parasız kalınca celeplik, pastırmacılık yaptı" dedi

"Nasıl pastırma?" diye sordum

"Bizim oralarda suho meso deriz, türkçesi kuru et. Bosna'lılar hep onu yer. Ondan yapardı ama o kadar güzel yapardı ki... Misafirler hususi onu yemeye gelirdi. Böyle ince ince doğrayıp çıkartırdık" dedi

"Nasıl yapardı?" diye sordum

"Etleri -üst kolunu tutarak, afedersin böyle uzun uzun çıkartıp fıçının içinde kaba tuza basıyorsun. 2 ay öyle tuzun içinde bekliyor, suları fıçıdan akıyor. Sonra çıkartıp, yıkamadan kapalı bir odaya tavana asıyoruz. Ocakta meşe odunuyla büyük ateş yakılıp köz olunca altına çekiyoruz, ateşin harıyla etler kuruyor" dedi

"Bir günde mi kuruyor?" diye sordum

"Yok canım, bir ay falan sürüyor. Her gün ateş yakılıyor" dedi

"Kaç kilo et için yapılıyor bu kadar iş?" dedim

"Bir dana işte, 400 kilo et çıkıyor" dedi

"Ne kadar zamanda tüketiyorsunuz bunu?" diye sordum

"1 yıl gidiyor. Biz çok et yeriz. Et tencerede pişmez sofraya kocaman bir çanakta gelir. Büryan pilavı yaparız, pirinç gözükmez" dedi

Gözlerindeki ağrının göz tansiyonuna bağlı olabileceğini bu nedenle bir göz doktoruna görünmesinin uygun olduğunu söyleyerek kendisini hastaneye sevk ettim.

Difteri (Kuşpalazı)

Difteri bir insan hastalığıdır; insandan insana solunum yolu damlacıklarıyla solunum yolundan, solunum yolu salgıları ve deri lezyonlarına temas eden eşyalarla indirek yoldan bulaşır. Kapalı yerlerde ve kalabalıkta bulunma olasılığının artması nedeniyle soğuk havalarda daha fazla görülür.
Difteri hastalığını bulaştıran kişiler çoğu kez boğaz difterili hastalar ve hasta olmayan boğaz taşıyıcılarıdır. Tropikal ülkelerdeki fakir kişiler, ılıman iklimli ülkelerde alkolikler, evsizler arasında deri difterili olgular bulaştırmada rol oynayabilirler.

A.B.D, Kanada ve Avrupa ülkelerinde 1924'den sonra aşılama sayesinde difterili olgu sayısı oldukça azalmış, yıllık insidans 1980'li yıllarda 100.000'de 0,002'nin altında saptanmıştır. Üçüncü Dünya ülkelerinde ise bazı yöreler endemik olarak kalmıştır. Örn: Brezilya, Nijerya, doğu Akdeniz Ülkeleri, Hindistan, Endonezya, Filipinler gibi. Eski Sovyetler Birliğinden ayrılan ülkelerde (Rusya, Ukrayna, Azerbeycan, Beyaz Rusya, Kazakistan, Moldova, Tacikistan, Özbekistan) 1990-1993 yılları arasında difteri salgınları tekrar görülmüştür. Bu ülkelerle ilişkili olan diğer Avrupa ülkelerinde (Bulgaristan, Estonya, Almanya, Litvanya, Polonya vs.) ve A.B.D'nin bazı eyaletlerinde difteriye bağlı küçük salgınlar zaman zaman görülmeye başlanmıştır. Ülkemizde 1987'de Elazığ'da küçük çaplı bir difteri salgını görülmüştür. Almanya, Finlandiya, İtalya, İngiltere gibi Avrupa Ülkelerinde 1990'dan sonra 20-32 arasında değişen sayıda difteri olgusu bildirilmiştir. Türkiye 1993 yılında Dünya Sağlık Örgütü'ne 69 difteri olgusu bildirmiştir. Ülkemiz için hem özellikle eski Sovyetler Birliği'nden ayrılan ülkelere ve Doğu Avrupa Ülkelerine ticaret amaçlı ve turistik gezilerin sayısındaki artış nedeniyle, hem de aşılamanın yetersiz olduğu yörelerde zaman zaman ortaya çıkabilmesi açısından difteri önemli bir hastalıktır.
Aşılama öncesi dönemde daha çok 15 yaş altındaki çocukların bir hastalığı olan difteri, son yıllardaki salgınlarda daha çok erişkinleri tutmuştur. Tam olarak bağışıklık sahibi olmayan bireylerde ölümle sonuçlanabilmesi ve ciddi, ömür boyu sürebilecek komplikasyonlar olması mümkündür.
(Diphtheria remains a serious disease throughout much of the world. In particular, large outbreaks of diphtheria occurred in the 1990s throughout Russia and the other former Soviet republics. Most life-threatening cases occurred in inadequately immunized persons. Travelers to disease-endemic areas are at increased risk for exposure to toxigenic strains of C. diphtheriae. Areas with known endemic diphtheria include Africa — Algeria, Egypt, and the countries in sub-Saharan region; Americas — Brazil, Colombia, Dominican Republic, Ecuador, Haiti and Paraguay; Asia/South Pacific — Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Cambodia, China, India, Indonesia, Laos, Mongolia, Burma (Myanmar), Nepal, Pakistan, Papua New Guinea, Philippines, Thailand, and Vietnam; Middle East — Iran, Iraq, Syria, Turkey, and Yemen; Europe — Albania and all countries of the former Soviet Union.)

Difterinin kuluçka süresi ortalama 2-4 gündür. Klinik belirtiler hastalığın yerleşim yerine göre;
1- Boğaz difterisi
2- Difteri krupu
3- Diğerleri olmak üzere üç başlık altında toplanabilir.

Genellikle boğaz difterisi zarlarının larenks ve soluk borusuna ilerlemesiyle oluşur. Bazen de doğrudan larenks tutulumu ile başlar. Difteri krupunda ses telleri üzerindeki zarlar nedeniyle ses kısılır, larenks lümenindeki daralma nedeniyle solunum zorlaşır. Lezyonların mekanik etkisinin kliniğe yansımasıyla üç dönem görülür:
a) Disfoni dönemi: Bu dönemde ses kısıklığı, çatallı "havlar gibi" öksürük görülür.
b) Paroksismal dispne dönemi: Zarın genişlemesiyle solunum sıkıntısı artar. Daha çok geceleri gelen nefes darlığı nöbetleri olur. Yardımcı solunum kaslarında kasılmalar görülür.
c) Asfiksi dönemi: Zarın lümeni giderek daraltması sonucunda; kalp atım ve solunum sayısında artış, yüzeyel solunum, morarma, daha önce huzursuz, hırçın, çırpınan hastada sakinleşme, reflekslerde zayıflama, nefes alamama ve ölüm görülür.
Bazen kopan zar parçalarının soluk borusu ve bronşlara inmesi sonucu solunum yollarının tıkanması ile ani ölümler görülebilir.

- Deri Difterisi: Özellikle sosyoekonomik düzeyi düşük, kişisel hijyeni bozuk, evsiz ve alkoliklerde görülür. Deride iyileşmesi geç ve güç olan lezyonlar şeklindedir. Difteri zarları keskin sınırlı ülserler şeklinde görülür.
- Burun difterisi: Genellikle burun deliklerinin ön kısmında lokalize lezyonlar şeklindedir. Başlangıçta tek taraflı sonra iki taraflı olabilir. Uzun süreli seröz veya seropürülan burun akıntısı ile seyreder. Genel sistemik belirtiler çok hafif olmakla birlikte burun difterisi bulaştırma yönünden önemlidir.
- Difteri lezyonları yukarıda anlatılanlar dışında nadiren konjunktiva, vajina, kulak gibi bölgelerde de yerleşebilmektedir.
Difteriden korunmanın esasını toksoid aşı ile rutin aşılama oluşturmaktadır. Tüm yolcular genellile "üç aşı"–DTP (difteri/tetanos/boğmaca) olarak verilen aşının tarifine uymalıdırlar. İlk üç dozdan sonra, DT olarak 7 yaşına kadar ilave dozlar verilebilir, bu yaştan sonra düşük difteri muhteviyatına sahip bir aşı (Td) yapılır. Hem tetanos toksoid (aşağıya bakınız) ve hem de difteri toksoid yaklaşık olarak her 10 yılda bir ek aşı olarak verilebilir, monovalant difteri aşısının tercih edilmemesi tavsiye edilir.

ALINTI